Ngày: 10/09/2025.
Trong một hệ thống điện mặt trời, chúng ta thường chú ý nhiều đến tấm pin, inverter hay hệ thống khung giá đỡ. Thế nhưng, có một thành phần nhỏ bé nhưng lại đóng vai trò quyết định đến hiệu quả và an toàn lâu dài – đó là dây DC. Đây chính là “con đường” vận chuyển dòng điện từ mái nhà (tấm pin) xuống inverter. Nếu dây được chọn sai, hiệu suất sẽ giảm, dây nhanh xuống cấp, thậm chí gây ra sự cố cháy nổ nguy hiểm.
1. Vai trò của dây DC trong hệ thống điện mặt trời
Dây DC không đơn thuần là một sợi dây dẫn. Nó phải đảm nhận đồng thời 3 nhiệm vụ:
- Truyền tải dòng điện một chiều (DC) với điện áp cao và ổn định suốt nhiều giờ/ngày.
- Chống chịu thời tiết khắc nghiệt: nắng, mưa, gió, nhiệt độ dao động từ 0°C đến hơn 60°C trên mái nhà, cấp cách điện cao lên đến 1500V.
- Duy trì độ bền 15–20 năm, tương ứng với vòng đời tấm pin.
Trong thực tế, không ít hệ thống gặp sự cố do dùng dây điện dân dụng thay cho dây DC chuyên dụng. Vỏ dây bị nứt chỉ sau vài năm, nước mưa xâm nhập gây chập mạch, đầu nối bị oxy hóa dẫn đến sinh nhiệt, cháy đầu MC4. Tất cả đều xuất phát từ việc coi nhẹ vai trò của dây.
2. Nguyên tắc lựa chọn dây DC
a) Dòng điện định mức và tiết diện dây
Mỗi chuỗi tấm pin sẽ có một dòng điện đặc trưng, thường từ 8–15A (tùy công suất và số lượng pin nối tiếp). Dây phải được chọn với tiết diện chịu dòng lớn hơn ít nhất 25% so với dòng ngắn mạch (Isc) của tấm pin để đảm bảo an toàn.
Ví dụ: Tấm pin có Isc = 13A → dòng dây tối thiểu phải chịu được ~16A. Với hệ dân dụng, dây 4mm²( với kích thước ngắn ) hoặc 6mm²( với dây dài để hạn chế tổn hao ) thường phù hợp.
b) Chiều dài dây và tổn hao điện áp
Một yếu tố quan trọng khác là chiều dài dây. Dây càng dài, điện áp càng sụt giảm.
Ví dụ: Một chuỗi pin 600VDC, tổn thất cho phép tối đa là 9V. Nếu chiều dài dây từ mái xuống inverter quá 30m, cần tăng tiết diện từ 4mm² lên 6mm² để giảm sụt áp.
c) Chất lượng và tiêu chuẩn dây
Dây DC cho điện mặt trời bắt buộc phải là loại chuyên dụng PV1-F hoặc tương đương, đạt chuẩn IEC/EN 50618:
Dây gồm 3 lớp cách điện lớp trong cùng cách điện cao , lớp giữa tăng khả năng cách điện và hồ quang , lớp ngoài cùng bảo vệ dây khỏi nhiệt độ và môi trường
- Cách điện XLPE hoặc EPR, chịu nhiệt từ -40 đến 90°C.
- Chống tia UV, chống thấm nước, chống mài mòn.
- Tuổi thọ thiết kế tối thiểu 25 năm.
Trong khi đó, dây điện dân dụng (VD: Cadivi, Trần Phú…) chỉ thiết kế để đi trong nhà, chịu nhiệt kém, không chống tia UV. Sau vài năm ngoài trời, vỏ dây sẽ nứt, gây nguy cơ rò điện.
Dây DC 3 lớp
d) Đầu nối MC4
Ngoài dây, đầu nối MC4 cũng phải dùng loại chính hãng, ép chặt bằng kìm chuyên dụng. Nếu dùng hàng trôi nổi hoặc đấu nối thủ công, tiếp xúc không kín sẽ tạo điểm nóng, gây cháy nổ. Đây là lỗi phổ biến khi thi công giá rẻ.
Nhưng nguyên nhân cháy chính thường xuất phát từ kẹp cos và lắp dây không chặt
Ảnh cos và vỏ rắc MC4
3. Sai lầm thường gặp khi chọn dây DC
- Dùng dây điện dân dụng thay cho dây PV.
- Chọn tiết diện dây chỉ vừa đủ, không tính đến sụt áp do chiều dài.
- Đấu nối ẩu, không ép đầu MC4 chuẩn.
- Không kiểm tra định kỳ, để lâu ngày dây hư mà không biết.
4. Lời khuyên cho hệ dân dụng
Để đảm bảo hệ thống điện mặt trời dân dụng vận hành an toàn và bền bỉ:
- Luôn sử dụng dây PV1-F đạt chuẩn.
- Tính toán tiết diện dây dựa trên cả dòng điện, điện áp lẫn chiều dài.
- Đấu nối bằng MC4 chính hãng, ép bằng dụng cụ chuyên dụng.
- Kiểm tra dây và đầu nối ít nhất 1 lần/năm.
- Quan trọng nhất: lựa chọn đơn vị thi công uy tín, cung cấp vật tư rõ nguồn gốc và cam kết bảo hành.
👉 Có thể thấy, dây DC không chỉ là phụ kiện, mà là yếu tố quyết định đến hiệu quả, độ bền và sự an toàn của hệ thống điện mặt trời. Đầu tư đúng cho dây và đầu nối ngay từ đầu sẽ giúp gia đình yên tâm suốt 20 năm vận hành.
Mọi thông tin tư vấn về điện mặt trời doanh nghiệp hay gia đình xin liên hệ:
Thông qua Messenger của MPSe
Điện thoại / Zalo: 0904 686 673
Youtube: https://www.youtube.com/@MaiPhuongSolar-MPSE/shorts
Tiktok: https://www.tiktok.com/@mpse27
Mai Phương Solar Energy – Giải pháp năng lượng sạch cho tương lai bền vững.
